dəlmək

f.

1. Bir şeylə deşmək, dəlik açmaq, oymaq. Taxtanı dəlmək. Dəmiri dəlmək. – Ağacdələn öz yuvasını ağac koğuşlarında qayırır. Bunun üçün o, ağacda olan hazır koğuşlardan istifadə edir və ya qurumaqda olan ağacları dələrək, yekə koğuş açır. // Deşib keçmək, dəlib keçmək. Güllə torpaq barını dəldi. – <Atakişi> lap yaxında, yol üstündə əyləşib odlu miskənə ilə rels dələn bir oğlanı dindirdi. M. C.. // Məc. mənada. Bir qələm əsrlik hicran yaratdı; Bir xalqı yarıya böldü qılınc tək; . . Dəldi sinəsini Azərbaycanın. B. V.. Arasıra günəş işıqları <buludları> yarır və iti oxlar kimi göy qübbəsini dəlirdi. M. İ..

2. məc. Adətən «bağrını», «qəlbini», «canını» sözlərlə – mənən incitmək, ruhən əziyyət vermək. Yandırdı şövqün canımı; Dəldi fəraqın bağrımı. Nəs.. Başıma mənim bir iş gəlibdir; Eşq atəşi ürəyimi dəlibdir. X.. Zalım oğlu onu qoyub nişana; Dəlib ürəyini, boyayıb qana. A. Ə..